ارتودنسی چیست و هدف از ارتودنسی کدام است؟
لبخندی که با دندان های ردیف و سفید زده شود به طور مسلم از دندان هایی نامنظم، زیباتر و جذاب تر خواهد بود و مخاطب را بیشتر به خود جذب می کند.
علاوه بر زیبایی، دندان های نامنظم، می تواند باعث خراب شدن زودتر دندان ها (به علت گیر کردن غذا) و ایجاد مشکلاتی در دستگاه گوارش و سایر دستگاه های بدن شود.
ارتودنسی به معنی ردیف کردن دندان ها می باشد. هدف از این کار، مرتب کردن دندان های فک بالا یا فک پایین و یا هر دو فک می باشد، ولی دو نکته مهم دیگر را نیز به طور هم زمان باید در نظر داشت:
-1دندان های مرتب شده در دو فک به خوبی بر روی یکدیگر قرار گیرند تا عمل جویدن به بهترین نحو ممکن انجام شود.
-2 حرکات دندانی به آهستگی و با حداقل آسیب انجام شود تا موقعیت جدید دندان ها تغییر نکند یا دندان ها صدمه نبینند.
درمان در ارتودنسی چه مدت طول می کشد و مراحل آن کدام است؟
درمان های جامع ارتودنسی بر خلاف سایر درمان های دندان پزشکی، نسبتا طولانی تر می باشند و به طور متوسط حدود 2 تا 3 سال به طول می انجامند.
اگر ناهنجاری فکی وجود نداشته باشد و فقط بی نظمی دندانی مشکل اصلی بیمار باشد، بهتر است درمان تا رویش همه دندان های دایمی یعنی حدود 12 سالگی به تعویق بیفتد.
والدین در برخورد با بی نظمی های ایجاد شده در دندان های شیری فرزندشان چه اقدامی لازم است انجام دهند؟
گاهی بی نظمی های خفیف و متوسط دندان های کودک، موجب نگرانی والدین می گردد و به عنوان یک راه حل سریع، از دندان پزشک می خواهند که دندان های شیری کودک را برای باز شدن فضای دهان و مرتب شدن دندان های تازه رویش یافته خارج کنند که اصلاً اقدام درستی نمی باشد، بلکه این کار باید پس از ارزیابی شرایط فکی و دندانی بیمار در وضعیت بسیار خاص انجام شود. به طور کلی این عمل منجر به وخیم تر شدن بی نظمی دندان ها در سال های آینده و کمبود فضا برای سایر دندان های دایمی خواهد شد و دندان در داخل استخوان جابجا خواهد گردید.
بهترین سن برای درمان ناهنجاری های دندانی – فکی کدام است؟
درمان ارتودنسی محدودیت سنی ندارد و در هر سنی در صورت سلامت دندانها و بافتهای نگهدارنده امکان پذیر است. افراد بزرگسال هم می توانند از مزایای درمان ارتودنسی بهره مند شوند و کیفیت زندگی بهتری را تجربه کنند. درمان بهم ریختگی دندانها و مرتب کردن دندانها در سنین بالاتر امکان پذیر است و فقط به علت تغییرات استخوانی مدت درمان طولانی تر خواهد بود. بعنوان یک قانون کلی، درمان ارتودنسی در کودکان و نوجوانان ساده تر انجام شده و مزایایی دارد؛ در کودکان امکان هدایت رویش دندانهای دائمی وجود دارد. همچنین بخاطر رشد قابل توجه، پتانسیل هدایت رشد فک وجود دارد. در بعضی کودکان می توان با درمانهای ساده زودهنگام نیاز به درمانهای پیچیده در آینده را کاهش داد.
اولین مشاوره ارتودنسی در چه سنی باشد؟
طبق توصیه انجمن ارتودنتیستهای امریکا اولین ویزیت ارتودنسی کودک باید تا سن هفت سالگی انجام شود. ارتودنتیست از این سن به بعد وضعیت تکامل سیستم دندانی، روابط فکین و رشد فک را بصورت دوره ای ارزیابی می کند تا در بهترین زمان از لحاظ رشد و تکامل فرد نسبت به درمان او اقدام شود.
پس از شروع درمان ارتودنسی فاصله مراجعات بعدی چگونه است؟
معمولاً فاصله جلسات درمان ارتودنسی حدود یکماه است.
آیا ارتودنسی دردناک و ناراحت کننده است؟
فعال کردن دستگاه ارتودنسی و اعمال نیرو به دندانها بخصوص در اولین جلسه، اغلب با مختصری درد و ناراحتی خفیف همراه خواهد بود که در چند روز برطرف خواهد شد. در ضمن با استفاده از نیروهای لایت و تدابیر خاص می توان درد خفیف را کاهش داد. همچنین در روزهای اول ممکن است دستگاه ارتودنسی ثابت برای مخاط ( سطح داخلی ) لب و گونه ایجاد ناراحتی کند که پس از یک تا دو هفته بیمار به آن عادت می کند.
آیا دستگاههای ارتودنسی با زندگی روزمره تداخل دارند؟
خیر اکثر دستگاهها و وسایل ارتودنسی با زندگی روزمره تداخل ندارند و فرد می تواند صحبت کردن و فعالیتهای اجتماعی را بصورت عادی داشته باشد. فعالیتهای ورزشی هم منعی ندارد ولی بهتر است ورزشهایی که همراه با ضربه به صورت هستند، بخصوص ورزشهای رزمی انجام نشوند.
آیا درمان ارتودنسی می تواند باعث آسیب به دندانها شود؟
طی درمان ارتودنسی به علت دشواری در تمیز کردن دندانها و افزایش حجم میکروبی دهان احتمال پوسیدگی افزایش می یابد و ممکن است لکه هایی روی مینای دندان ایجاد شود. در صورت رعایت دقیق بهداشت دهان و صرف وقت کافی برای مسواک و نخ دندان پوسیدگی ایجاد نمی شود و سلامت دندانها کاملاًحفظ خواهد شد.
آیا کشیدن دندان برای درمان ارتودنسی لازم است؟
در بسیاری موارد درمان ارتودنسی بدون کشیدن دندانها به نحو مطلوب انجام می شود. در بعضی موارد با در نظر گرفتن وضعیت سیستم دندانی – فکی و نوع صورت بیمار جهت رسیدن به نتیجه مطلوب و موفقیت آمیز خارج کردن دندان ضرورت دارد که اغلب از دندانهای آسیای کوچک ( وسط قوس دندانی ) می باشد.
گاهي ظاهر دندان هاي بيمار رديف است ولي در درمان ارتودنسی به بیمار گفته مي شود که بايد دندان کشيده شود؟ چرا؟
بايد متذکر شد که کشيدن دندان يکي از راه هاي ايجاد فضا درقوس فکي است که الزامي ندارد حتماً دندان ها نامرتب و نامنظم باشند. بلکه گاهي براي اصلاح شيب دندان ها وبيرون زدگي لب هاکه خود نوعي مشکل به نام « پروتروژن» Protrusion در ارتودنسي است، نياز به کشيدن دو یا چهار دندان دايمي وجود دارد.
آیا بعد از درمان ارتودنسی نتایج درمان برگشت می کند؟
در پایان درمان فعال ارتودنسی جهت تثبیت دندانها در موقعیت جدید و ایجاد تعادل در سیستم دندانی، یک دوره نگهداری ( Retention ) ضرورت دارد که با نگهدارنده های ثابت یا متحرک انجام می شود. در صورت رعایت دقیق توصیه های ارتودنتیست نتایج درمان حفظ می شود.
در بعضی بیماران حتی با رعایت توصیه های درمانی تغییرات مختصری پس از چند سال اتفاق می افتد که کاملاً طبیعی و جزئی اجتناب ناپذیر از روند رشد یا افزایش سن می باشد.
انواع دستگاههای ارتودنسی کدامند؟
دستگاههای ارتودنسی بطور کلی به دو نوع متحرک و ثابت تقسیم می شوند.
دستگاههای متحرک: که بیمار می تواند آن را از دهان خارج کند و دوباره در محل اولیه خود قرار دهد. این دستگاه اغلب در دوره دندان شیری یا
شیری – دایمی و عموماً در کودکان کمتر از 12 سال استفاده می شود. همچنین بعنوان نگهدارنده ( Retainer) بعد از درمانهای ثابت استفاده می شوند.
دستگاههای ثابت : که به طور محکم به دندان ها متصل است و بیمار نمی تواند آن را از دهان خارج کند. قرار دادن و به کارگیری و تنظیم این دستگاه فقط در دوره های تخصصی ارتودنسی آموزش داده می شود و از درمان های پیچیده محسوب می شوند که حتماً باید تحت نظر متخصصین ارتودنسی انجام شود. متأسفانه برخی از دندان پزشکان عمومی، بدون آموزش کافی و تجربه لازم اقدام به معالجه با این وسایل می کنند و صدمات وسیع و جبران ناپذیری از جمله تحلیل ریشه دندان ها یا خوردگی استخوان برای بیمار ایجاد می نمایند. این نوع دستگاه ها پس از رویش دندان های دایمی و به طور معمول پس از 12 سالگی برای مرتب کردن دندان ها به کار می رود.
براکتهای شفاف:
- این براکتها معمولاً از جنس سرامیک هستند و کمتر از براکتهای فلزی دیده می شوند اما معایبی هم دارند. اندازه این براکتها بزرگتر است و نیاز به مراقبت و بهداشت دهان دقیق تری دارند. برداشتن این براکتها از روی دندان با دشواریهایی همراه است. احتمال شکستن آنها وجود دارد و نسبت به براکتهای فلزی قیمت بالاتری دارند.